Żarówki LED, ze względu na swoją energooszczędność, przyjaźń dla środowiska i szeroki wachlarz dostępnych opcji, stały się powszechne w większości polskich gospodarstw domowych. Ich popularność wyrosła na skutek przewagi nad tradycyjnymi źródłami światła, a do zrozumienia tego fenomenu potrzebna jest wiedza na temat ich mechaniki.
Zanim jednak zagłębimy się w szczegóły działania tych nowoczesnych żarówek, warto pokrótce zaznajomić się z ich historią. Termin „LED” to skrót od angielskiego „Light-Emitting Diode”, co dosłownie oznacza diodę emitującą światło. Pomimo iż pierwsza żarówka LED została stworzona już prawie sto lat temu, nie natychmiastowo zdobyła popularność na rynku oświetleniowym. Początkowo była dostępna tylko w kolorze czerwonym i stosowana głównie w drogim sprzęcie laboratoryjnym i elektrycznym. Charakteryzowała ją raczej niska moc. Swoje większe zastosowanie jako źródło światła pomieszczeń znalazła dopiero kilka dziesięcioleci później.
Postęp technologiczny umożliwił producentom oferowanie diod LED w różnych kolorach i o większych mocach. W rezultacie, na początku XXI wieku stały się one na tyle popularne, że zaczęły sukcesywnie zastępować tradycyjne żarówki i halogeny.
Jak więc działają żarówki LED? Proces ten opiera się na zjawisku elektroluminescencji, gdzie elektrony przepływające przez element półprzewodnikowy emitują fotony, czyli cząstki światła. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu specjalnego chipa półprzewodnikowego, m.in. z krzemu. Skład diod LED obejmuje jedynie części elektroniczne, co eliminuje potrzebę posiadania żarnika, a tym samym ogranicza nagrzewanie się żarówki i marnotrawstwo energii na produkcję ciepła.
Obudowa żarówek LED zawiera jednak jeszcze inne składniki. Należą do nich luminofory (substancje chemiczne lub materiały konwertujące światło diod na światło białe), chipy Wi-Fi (w przypadku nowocześniejszych produktów sterowanych pilotem lub aplikacją) oraz elektroniczny układ zasilający umieszczony w trzonku żarówki.
Kluczowe zalety oświetlenia LED wynikają z ich efektywności energetycznej (zużycie energii jest nawet o 80-90% niższe w porównaniu do tradycyjnych żarówek), bezpieczeństwa (brak nagrzewania eliminuje ryzyko oparzeń i pożarów oraz formowanie ciemnych plam na ścianach lub suficie) oraz długowieczności (żywotność od 15000 do 50000 godzin, w porównaniu do 1000 godzin dla zwykłej żarówki i 2000 godzin dla halogenu). Ponadto, żarówki LED są ekologiczne, nie zawierają rtęci ani toksyn i nie emitują szkodliwego promieniowania UV.