Zgromadzone dowody wskazują, że produkty jednorazowego użytku, takie jak plastikowe torebki, opakowania na żywność, butelki po napojach i sztućce, stanowią istotny procent odpadów kończących swoją drogę w oceanach. Z tego powodu naukowcy apelują o większy nadzór nad produkcja plastiku i poszukiwanie bardziej ekologicznych rozwiązań.
Morza są pełne plastikowych odpadów – w 2010 roku do oceanów trafiło 8 milionów ton tworzyw sztucznych. Badacze Carmen Morales-Caselles i Andrés Cózar z Uniwersytetu Kadyksu w Puerto Real przeprowadzili obszerne badania nad charakterystyką tych śmieci. Klasyfikując odpady na podstawie ich typu, składu materiałowego oraz prawdopodobnego procesu produkcji, zidentyfikowali kluczowe źródła zanieczyszczeń.
Swoje wyniki opublikowali w czasopiśmie Nature Sustainability, gdzie dokonano analizy 112 kategorii odpadów większych niż 2,5 cm, odnalezionych w siedmiu różnych środowiskach: rzekach, korytach rzek, plażach, wodach przybrzeżnych, wodach otwartych oraz na głębinach oceanicznych.
Analiza wykazała, że jednorazowe produkty, takie jak plastikowe torby, opakowania, pojemniki na żywność, butelki, puszki i sztućce, stanowiły do 80% odpadów znajdujących się wzdłuż linii brzegowych i w wodach przybrzeżnych. Słomki i mieszadełka stanowiły zaledwie 2,3% odpadów, a patyczki kosmetyczne i patyczki na lizaki zaledwie 0,16%. Jednakże odpady z działalności rybackiej, takie jak syntetyczne liny i sieci, były dominującym źródłem zanieczyszczeń na otwartym oceanie.
Carmen Morales-Caselles podkreślała w rozmowie z The Guardian, że wyniki badań nie były dla nich zaskoczeniem – choć zdumiewała ich ilość odpadów pochodzących od fast foodów i producentów napojów takich jak Coca-Cola.
Wyniki badań pokazały największą koncentrację śmieci wzdłuż linii brzegowych i na dnie morskim. Badacze tłumaczą to tym, że fale często nanoszą odpady na wybrzeża, gdzie następnie gromadzą się na dnie morza.
Morales-Caselles zaznacza, że choć akcje przeciwko patyczkom kosmetycznym są ważne, kluczowe jest skupienie się na największych źródłach odpadów, aby skutecznie zająć się problemem zanieczyszczenia oceanów.
Naukowcy podkreślają, że inicjatywy skupiające się na słomkach czy patyczkach kosmetycznych są pozytywne, ale odwracają uwagę społeczeństwa od znacznie powszechniejszych źródeł odpadów.
Wiele krajów decyduje się na rezygnację z jednorazowych tworzyw sztucznych w celu ograniczenia ilości plastiku w środowisku. Naukowcy jednak zwracają uwagę, że sam zakaz nie rozwiąże problemu, szczególnie biorąc pod uwagę niski stopień recyklingu. Zdaniem badaczy, kluczowe jest eliminowanie zanieczyszczenia już u źródła. Apelują oni o zakaz produkcji i sprzedaży niektórych popularnych artykułów jednorazowego użytku oraz zachęcają producentów do większego zaangażowania w zbieranie i bezpieczne usuwanie swoich produktów oraz promowanie systemów zwrotu kaucji.