Pleśń w domu jest nie tylko kwestią estetyczną, ale również poważnym zagrożeniem dla zdrowia mieszkańców. Szczególnie narażona na to zagrożenie jest kuchnia. Jak możemy zabezpieczyć się przed rozwojem grzybów saprofitycznych w rurach, na zmywaku, w szafkach czy urządzeniach kuchennych, korzystając z naturalnych metod?
Grzyby pleśniowe stanowią elementy ekosystemu zarówno wewnątrz budynków, jak i na świeżym powietrzu. W pomieszczeniach mieszkalnych mogą jednak stwarzać problem. Pleśń nierzadko rozwija się w miejscach ciemnych i wilgotnych. W kuchni najłatwiej ją znaleźć pod zlewem, za szafkami, wokół parapetów, na ścianach, a także za meblami i sprzętami kuchennymi oraz wokół baterii czy zlewów. Aby uchronić swoją rodzinę przed poważnymi skutkami zdrowotnymi, które może wywołać pleśń, warto zrozumieć co ją powoduje, jak jej zapobiegać i jak ją usunąć.
Ale czym tak naprawdę jest pleśń i co wpływa na jej powstawanie? Trudno jednoznacznie określić ilość gatunków pleśni – eksperci szacują, że może ich być nawet do 300 000 lub więcej. Na świeżym powietrzu pleśnie przyczyniają się do rozkładu substancji roślinnych i zwierzęcych. Dzięki temu, że są częścią rodziny grzybów, wydzielają małe zarodniki, które przenoszą się z miejsca na miejsce za pomocą powietrza. Zarodniki te mogą dostać się do pomieszczeń przez drzwi, okna, klimatyzację, a także na odzieży, butach czy zwierzętach domowych. Zarodniki pleśni mogą przyczepić się do różnych materiałów, takich jak tkaniny, dywan, papier czy drewno. Pleśń najchętniej rozwija się w miejscach wilgotnych z ograniczonym dostępem światła. Dlatego najczęściej można ją spotkać w zlewozmywakach, wannach i prysznicach w pobliżu nieszczelnych rur, wokół okien, na strychach czy w piwnicach.
Na tym samym obszarze może rosnąć wiele rodzajów pleśni. Najpopularniejsze pleśnie występujące w budynkach to: Cladosporium (brązowe, zielone lub czarne), które rośnie zarówno w ciepłych, jak i chłodnych miejscach, najczęściej na drewnie, dywanach czy tkaninach oraz w kanałach grzewczych i chłodzących; Penicillium (rozmyta pleśń o odcieniu niebieskim, zielonym lub żółtym), która często znajduje się pod dywanami, w piwnicach i izolacji; Aspergillus (biały lub szary grzyb z ciemnymi plamami i pudrowym wykończeniem), który rozwija się na tkaninach, ścianach, strychach i piwnicach oraz na suchej żywności.
Pleśń może wywołać różnego rodzaju problemy zdrowotne, szczególnie u osób z alergią, istniejącymi problemami z oddychaniem czy osłabionym układem odpornościowym. Pleśń powiązana z wilgotnymi budynkami może prowadzić do przekrwienia błony śluzowej nosa, kichania, kaszlu, świszczącego oddechu, infekcji dróg oddechowych oraz nasilenia objawów astmy i alergii. Osoby bardziej narażone na te objawy oraz te z osłabionym układem odpornościowym mogą doświadczyć ciężkiej alergii, astmy czy obturacyjnej lub alergicznej choroby płuc.
Podczas rozwoju pleśni do powietrza przedostają się zarodniki, komórki, fragmenty i niestabilne związki organiczne. Mogą one wytwarzać alergeny, czynniki drażniące oraz mykotoksyny, które mogą być toksyczne dla osób na nie wrażliwych. Ponadto wilgoć sprzyja rozkładowi materiałów i zwiększa ilość cząstek lub pyłu w powietrzu, które mogą podrażniać płuca, nos i gardło, szczególnie u osób z problemami z oddychaniem.
Alergia na pleśń może wywoływać objawy podobne do innych alergii, takich jak katar sienny czy alergia sezonowa. Objawy te obejmują: zatkany nos, katar, swędzenie nosa i gardła, kichanie oraz łzawiące oczy.
Niektóre rodzaje pleśni, np. Aspergillus (kropidlak), mogą wywoływać poważne problemy zdrowotne, znane jako aspergiloza. Dostępne są różne rodzaje aspergilozy: alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna (ABPA), wpływająca na płuca i utrudniająca oddychanie; alergiczne zapalenie zatok wywołane przez aspergillus, dotyczące nosa i powodujące ból głowy; przewlekła aspergiloza płuc z objawami takimi jak problemy z oddychaniem, kaszel i utrata wagi.